Jesienny ranek w Éragne

                                      1
pejzaż; zatem wszystko tutaj 
dla wzroku, dla zmrużonego oka w przechylonej głowie 
oglądającego; zgodnie z regułą. To zaś co jest  n o w e, 
to  j e d n i a  tego kadru z  ż y w e j  przyrody. I nie 

przez nagromadzenie (jak się w stertę zbiera kamienie 
lub zgrabia pokos), a 
poprzez jedność, tak, substancjalną jedność 
ilu naraz rzeczy! Leibniz byłby w niebie. 
                                                               Sad. Zauważ: 
nie jest grodzony Ten sad jest  w o I n y  Fala za falą 
krąg za kręgiem swoich świeżych jeszcze ponad podziw traw (a 
przecie to już jesień) ł ą c z y  się z dalą płynnie i 
bez przeszkód, ze zbłękitniałą mgiełką drzewostanu 
okolicznych lasów w dalekim tle pod 
ciszą obłoków Niebo jest wysokie 

                                      2 
: to plan ogólny, abyśmy ujrzeli całą  j a s n o ś ć
widoku. Lecz aby ją „trzymać” aby 
„nie puścić” obraz ma mocny pierwszy plan, w myśl 
zasad kontrastu 
wzmacniającego światło A stąd i 
s z c z e g ó ł, wyrazisty szczegół; Pissarro 

czuł go aż nadto. Dołem więc, tuż 
przy nas 
               dwa strzępiaste drzewka śliwy 
czy jabłoni Każde z drobnych listków: zieleń z krztyną u- 
gru ugru złocistego, chłodne wino cienia z prawej 
strony pnia, co znaczy jedno tylko: od 
wschodu  p r ó s z y  blask 

tak, wszystko tu  d o t k n i ę t e – 
punkt po punkcie plamka przy plamce drobnym ruchem 
pędzla w ciepłej dłoni 
malującego (to potem swą manierą zatrze 
dywizjonizm) I 

                                      3 
wreszcie to: 
                  w prześwicie listowia, wyżej, nieco 
z boku (za pniem siwego wiązu) karminowa plama dachu 
nad bielą ścian domostwa. Rolnik 
co dopiero wyprowadził konia na łąkę z lewa, aby się 
pasł. Drobny znak z koloru, w domyśle raczej, nic 
niemalże, a 

trwa. I mówi o człowieku 
w zgodzie z naturą. 
         

Jesienny ranek w Éragne – obraz Kamila Pissarro z roku 1897.